Geen pestgedrag, niet op de speelplaats en ver daarbuiten!

Ook vandaag is pestgedrag helaas nog een dagelijkse realiteit. Kinderen onder elkaar op de speelplaats, of persoonlijke, kwetsende boodschappen op de nationale radio, trollen op Twitter... het zijn allemaal vormen van pesten. Pestkoppen vind je in alle leeftijdscategorieën. Daarom is het belangrijk om pestgedrag ook op jonge leeftijd op te vangen en bij te sturen. 

Jonge – en oudere - pestkoppen zijn onzeker en dat stralen ze uit door gemene verwoording, geweld of ander onaanvaardbaar gedrag, dat we niemand toewensen. Zowel daders als slachtoffers hebben hulp nodig. Om die hulp te kunnen bieden, moeten we de situatie begrijpen. Vanwaar komt pesten? En draagt een kind de schuld? Wat kan een kind dat gepest wordt doen? Hoe kan je de pester bijbrengen dat er betere omgangsvormen zijn?

Pestgedrag, de oorsprong 

Kleine kinderen maken veel minder een onderscheid tussen zichzelf en andere kinderen. Onze kleintjes zijn nog een leeg blad, klaar om te transformeren tot een kunstwerk. Hoe jonger hoe meer vatbaar voor interpretaties. Dat is een voordeel, maar ook een nadeel. Origine, achtergrond, haarkleur, sociale status... Pas vanaf de leeftijd van ongeveer zeven jaar maken kinderen het onderscheid. Soms begint een kind dan heel plots de wereld in hokjes te verdelen. Diegene die niet in zijn of haar denkbeeld past, valt uit de boot. Sommige kinderen gaan zich ook actief verzetten tegen iedereen die “anders” is. Vaak uit angst voor het onbekende.  

Gelukkig kun je deze “transitie” voor kinderen gemakkelijker maken: hoe meer positieve boodschappen een kind tot 7 jaar ontvangt, hoe meer mentale ruimte er later komt om dingen te aanvaarden.  Wat je uitspreekt en toont, is realiteit. Pas als kinderen ouder worden, passen ze de zogenaamde “latente impressies” of de conditionering toe. Onbewust hebben ze signalen opgepikt van hoe anderen met nieuwe of onbekende dingen omgaan. Met andere woorden, als een kind van meet af aan heeft gezien en gehoord hoe alle kinderen hetzelfde zijn, wat liefde en vriendschap is, zonder onderscheid, hoe evidenter de omgeving en alle facetten erin aanzien worden.  

Als het kind in kwestie te horen krijg dat kinderen verschillen en anders zijn, dan kweek je onbegrip en frustratie op latere leeftijd. Kinderen zijn als sponzen en het is onze verantwoordelijkheid om ze te voeden met positieve boodschappen. Negatieve uitspraken, felle ruzies, racistische opmerkingen... ze zijn de bron van pestgedrag.   

Ook de pester heeft je hulp nodig 

Een kind heeft niet altijd een ingebouwde buffer, een innerlijke zenfactor. Als er te veel prikkels op hem of haar afkomen, dan laaien de emoties op. Een kind kan die emoties niet altijd plaatsen en uit zich soms in fysieke manieren. Een duw, een neep, kwetsende opmerkingen... Het zijn ventilaties van een kind dat even geen blijf weet met zichzelf. Onze boodschap? Praat erover en dwing het kind niet in een rol als ‘gemenerik’ of ‘stout kind’. Pesten is een hulpkreet, een overlevingsmechanisme wanneer er emoties of impressies te zwaar wegen op de schouder van een kind.  

Een gepest kind opvangen 

Pesten is niet oké. Laat dat duidelijk zijn. Geen enkel kind verdient het om zich minder speciaal, bijzonder of gelukkig te voelen door uitspraken of acties van anderen. Al onze kinderen zijn perfect! Jawel. En dat mogen ze elke dag van ons horen. Zijn er toch eens akkefietjes op de speelplaats? Dan raden we aan om in eerste instantie met het kind zelf te praten.  

“Hi, tegen mama en papa kan je alles kwijt. Jij bent onze ster. En die zien we graag schitteren.” 
Het gepeste kind kan gesloten zijn, beschaamd misschien. Dan is de juf of meester een goede referentie.  

“Hi juf, we zien dat onze kleine meid een beetje in haar schulp kruipt. Heb je iets gezien? Of wil je het met ons in de gaten houden?” 

Heb je de oorzaak of de bron te pakken? Dan ga je mee op zoek, samen met je kind, hoe je het pestgedrag kan stoppen. De mogelijkheden? Alle ouders kunnen even rond de tafel zitten of je kan je kind zelf wapenen om het pestgedrag stop te zetten.  

 

Advies voor een kind dat gepest wordt 

Heeft je kind als pester of slachtoffer extra hulp nodig? Er zijn tal van organisaties waar je terecht kunt met vragen over opvoeding. De opvoedingslijn kan ouders en kinderen helpen, zonder oordeel.