Thuis bevallen of in het ziekenhuis? Wie heb je daarvoor nodig?

De bevalling is een bijzonder moment in het leven van de ouder(s). Om je goed voor te bereiden op dit grote evenement, hebben we vroedvrouw Stéphanie Wampach geïnterviewd. Sinds 2014 werkt ze bij geboortehuis Pandore.

Stéphanie begeleidt als zelfstandige bevallingen thuis, in een geboortehuis en in het ziekenhuis.

Ze geeft je graag antwoord op 5 belangrijke vragen over de bevallingsplaats en de professionals die je tijdens je zwangerschap zullen begeleiden.

1. Kun je ons vertellen waarom het belangrijk is om de bevallingsplaats en het medische team te kiezen?

Natuurlijk. Het kiezen van waar je bevalt en wie erbij is, is heel belangrijk. Toen ik 17 jaar geleden zwanger was van mijn eerste kind, dacht ik hier niet over na. Ik koos gewoon het dichtstbijzijnde ziekenhuis en de eerste beschikbare gynaecoloog.

Ik wist niet dat er verschillende opties waren. Ik had geen idee dat ik mijn eigen "geboorteplan" kon maken op basis van mijn behoeften en situatie als zwangere vrouw.

2. Wat zijn de opties voor zwangere vrouwen in België?

In België kunnen aanstaande moeders zelf kiezen waar ze willen bevallen en wie hen begeleidt. Volgens de laatste Cochrane review (Olsen en Clausen 2023) is er geen beste plek voor vrouwen met een laag risico.

Toch bevalt in Wallonië en Brussel slechts 1% van de vrouwen thuis of in een geboortehuis met een vroedvrouw.

De meeste vrouwen bevallen in het ziekenhuis. Veiligheid? Gemak? Gewoonte? Gebrek aan info? De reden hangt af van verschillende factoren.

3. Wie moet mijn zwangerschap en bevalling begeleiden?

Voor de medische opvolging van de zwangerschap kunnen vrouwen kiezen tussen een gynaecoloog (al dan niet verloskundige) of een vroedvrouw.

Voor de medische opvolging van de bevalling kunnen vrouwen kiezen tussen een verloskundige of een vroedvrouw.

Voor de vroege postnatale medische opvolging (de eerste dagen) worden vrouwen en baby's die in het ziekenhuis zijn geboren vaak gevolgd door een trio van vroedvrouw-verloskundige-kinderarts. Vrouwen en baby's die buiten het ziekenhuis zijn geboren, worden vaak gevolgd door een medisch team van vroedvrouw-kinderarts.

De vroedvrouw kan autonoom de zorg voor normale zwangerschappen op zich nemen. Dit geldt voor vrouwen en baby's in goede gezondheid, met een ongecompliceerde zwangerschap en een bevalling tussen 37 en 42 weken amenorroe, met een baby in hoofdligging.

De gynaecoloog-verloskundige is opgeleid om alle complexe situaties (pathologieën) te beheren, maar begeleidt ook vaak normale zwangerschappen en bevallingen.

De drie aanbevolen echografieën tijdens de zwangerschap worden uitgevoerd door een gynaecoloog (meestal een morfoloog voor die van het tweede trimester). Bloedafnames en verschillende screenings kunnen worden uitgevoerd door een gynaecoloog, een vroedvrouw of een huisarts.

Voor de voorbereiding op de geboorte kun je kiezen uit tal van actoren. Tijdens de sessies ter voorbereiding op de geboorte leggen vroedvrouwen vaak het verloop van de bevalling uit, zodat je begrijpt wat er op de grote dag in je lichaam en voor je baby gaat gebeuren.

Op psycho-emotioneel vlak kun je ook een beroep doen op een doula. Zij ondersteunen de aanstaande ouders op emotioneel, informatief en logistiek vlak.

4. Waar kan ik bevallen?

Als je zwanger bent en als "laag risico" wordt beschouwd, betekent dit dat je zwangerschap goed verloopt. Je hebt geen medische voorgeschiedenis die je zwangerschap of bevalling zou kunnen schaden. In dat geval heb je de keuze uit verschillende bevallocaties:

In het ziekenhuis met een verloskundige of met je vroedvrouw (dit wordt een technisch platform genoemd). Je kunt het ziekenhuis kiezen op basis van verschillende criteria. Het is altijd mogelijk om een kraamafdeling te bezoeken en informatiesessies bij te wonen. Je kunt meerdere ziekenhuizen bezoeken om een beter idee te krijgen van de omgeving die je op de grote dag om je heen wilt hebben.

In een kraamverblijf in het ziekenhuis. Dit zijn onafhankelijke structuren die worden beheerd door vroedvrouwen, maar zich binnen een ziekenhuis bevinden. De opvolging van de zwangerschap en de bevalling, die vertrouwder en minder medisch is, wordt gedaan door vroedvrouwen in samenwerking met gynaecologen die alleen ingrijpen wanneer de situatie daarom vraagt. Momenteel zijn er slechts 3 zulke centra in België, allen aan Franstalige kant: Le Cocon in Érasme in Anderlecht, Physialis in CHU Brugmann in Brussel en Le Nid in Sainte-Elisabeth in Namen.

In een geboortehuis. Dit zijn onafhankelijke structuren buiten een ziekenhuis en volledig beheerd door vroedvrouwen. Bevallen in een geboortehuis is ook vertrouwder en minder medisch. De opvolging van de zwangerschap en de bevalling wordt gedaan door vroedvrouwen in samenwerking met gynaecologen-verloskundigen (van referentie of niet, minimaal voor de 3 echografieën). De zwangere vrouw moet dan haar referentieziekenhuis kiezen waar ze in geval van complicaties naartoe wordt overgebracht. Er zijn er 6 in België: Pass-ages in Vorst, Pandore in Braine L’Alleud, La Bulle in Feluy, L’Arche de Noé in Namen, Inanna Goedgeboren in Rijmenam, Eden geboortecentrum in Pepingen en Geborgen geboorte in Gent.

Thuis. De medische opvolging gebeurt op een globale manier (voor, tijdens en na de bevalling) door een vroedvrouw of een team van vroedvrouwen. De zwangere vrouw heeft een gynaecoloog (van referentie) die de 3 echografieën van de zwangerschap zal uitvoeren en ze kiest haar referentieziekenhuis in geval van een transfer van de bevallocatie. De lijst van vroedvrouwen die thuisbevallingen uitvoeren, is te vinden op de website van VBOV.

Ik zoek een vroedvrouw voor thuisbevalling

Elke optie heeft zijn eigen voordelen en het is belangrijk om degene te kiezen die het beste bij je behoeften en voorkeuren past.

5. Heb je nog tips voor zwangere lezers?

Het belangrijkste is dat je een keuze hebt! De locatie en de zorgverleners kunnen zelfs tot vlak voor de bevalling worden aangepast of heroverwogen.

Neem de tijd om na te denken over wat voor jou belangrijk is (veiligheid, medische zorg, de persoon die aanwezig zal zijn op de grote dag, de rol van je partner, de baby, nabijheid, borstvoeding, enz.).

Welke keuze je ook maakt, vertrouw op jezelf: ja, jij bent in staat om je kind op de wereld te zetten. Je keuzes moeten ervoor zorgen dat je antwoorden krijgt op al je vragen en je de sleutels geven om weloverwogen en geïnformeerde beslissingen te nemen.

Stéphanie Wampach,
vroedvrouw